Kara Pazartesi

Dolar %10 arttı, Borsa taban yaptı

Perşembe günü yapılan TCMB toplantısında artan enflasyona bağlı olarak faizler 2 puan artırılarak %17'den %19'a çıkarıldı. TCMB Mart ve Nisan aylarında enflasyonun artışının devam edeceğini ve ileriki aylarda faiz artışının kaçınılmaz olacağını öngörerek bu artışı öne aldı. %2'lik artış piyasanın beklentilerinin de üzerinde oldu ve döviz kurları hızla gerilemeye başladı. Merkez Bankasının ilerleyen aylarda kaçınılmaz olarak yapacağı faiz artışını erkene çekmesinin iki amacı vardı.

1- Naci Ağbal, TCMB'nin bağımsız olduğuna vurgu yaparak, gerektiğinde siyasi otoritenin görüşü ne olursa olsun etkili adımlar atabileceğini gösterdi. Naci Ağbal, Berat Albayrak döneminde tüm kredibilitesini yitiren TCMB'nin "Erdoğan'a bağımlı merkez bankası" algısını kırarak uzun vadeli bir güven tesis etmeyi amaçladı. Karar sonrası piyasaların tepkisi ve yurt içi-yurt dışındaki haberler de Naci Ağbal'ın bu algıyı değiştirmekte başarıya ulaştığını gösteriyordu.

2- Aralık ayından bu yana Türk Lirası değer kazanmasına ve faizlerin artışına rağmen yerleşiklerin mevduatları büyük ölçüde döviz cinsinde kalmaya devam etti. Dolar kurunun 6.90'a kadar gerilemişken, ABD'nin faiz artışı sonrası yeniden 7.70 sevilerine çıkması yerleşiklerin dövize olan güvenini pekiştirdi. Uzun süren travmalar sonrası toplumun beklenti ve korkularının bir anda geçmesini beklemek pek akıllıca olmaz. Berat Albayrak'ın görev yaptığı 2018 yılından 2020 sonuna kadar döviz çok inişli çıkışlı bir tavır sergiledi ve sürekli olarak yukarı yönlü ataklar yaptı. İki yıl süren bu dengesizlik toplumu panik atak havasına soktu. Naci Ağbal piyasanın beklentisi üzerinde bir artış yaparak bu panik atakları dindirmeyi hedefledi. Dolar kurunun sene sonu faizden daha az kazandıracağına toplumu ikna edebilirseniz, o zaman döviz mevduatları da çözülüp TL cinsinden yatırım araçlarına yönelir. Piyasaların beklentisi üzerinde artış yaparak, doların yükselmesini engelleyeceğine dair çok önemli bir tavır sergiledi.

Ancak faiz kararını açıkladıktan 36 saat sonra görevden alındı. Ak Parti Ekonomi İşleri Başkanı Nurettin Canikli, Naci Ağbal'ın görevden alınmasını şu sözlerle özetledi.

Görevden alınmasından bir gün önce Yeni Şafak gazetesinde, Naci Ağbal'a karşı türlü suçlamalar içeren manşetler atıldı. Ve tesadüfe bakın ki, Naci Ağbal'ın yerine atanan Şahap Kavcıoğlu, da aynı gazetede ekonomi yazarı. Şahap Kavcıoğlu'nun geçmiş dönem yazılarının Berat Albayrak ile paralel görüşte olduğu anlaşılıyor. Bu durum, işin perde arkasında Berat Albayrak'ın olduğu iddialarını da güçlendiriyor.

Peki %1 ek faiz maliyeti yerine 4 aylık TCMB Başkanını görevden almak daha mı az maliyet getirdi. Dolar gece 8.40'tan başlayıp gün içinde 7.90 seviyelerinde dolandı. Borsa güne tüm hisselerde taban yaparak başladı. Döviz yerine Türk Lirası yatırımları tercih edenler büyük zarara uğrarken, dövize yatırım yapan yatırımcılar kârlı çıktı. Yeni pire için yorgan yakıldı.

İki yıllık Berat Albayrak travması sonrası atılan bu adım, Türkiye'yi "ne yapacağı belli olmayan" ülkeler listesinin tepesine taşıdı.

Sonsöz Naci Ağbal'ın attığı adımlar enflasyon gerçeğine ve ekonomi bilimine uyan doğru adımlardı. Yüksek faizin en büyük sebebi, %15'e ulaşan enflasyon, aşırı yüksek CDS ve TCMB'nin kayblan güveni olarak sayabiliriz. Bunların tamamı Berat Albayrak'ın bıraktığı enkazlardır. Naci Ağbal bu enkazı temizlemek adına güçlü adımlar attı. Eğer görevden alınmasaydı, döviz mevduatlarının çözülmesi başlayacak, döviz aşağı yönlü hareket edecek ve TCMB de kaybolan rezervlerini yavaş yavaş yerine koymaya başlayacaktı. Dövizin düşmesi, girdi maliyetlerini azaltarak orta vadede enflasyonun düşmesini sağlayacaktı. Enflasyonun düşmesi ile birlikte de kademeli olarak faizler aşağı çekilecekti. Ne yazık ki ekonominin e'sinden bile anlamayanlar bu planı yerle bir etti. Şimdi bot hesaplarla twitter üzerinde "Erdoğan'ın Yanındayız" başlıkları açıp acınası bir iletişim yapmaya çalışıyorlar.